กระบวนการปรับปรุงคุณภาพเพชรมีขึ้นมาอย่างยาวนานแล้ว เนื่องจากสมัยก่อนวิวัฒนาการยังไม่ก้าวหน้า ทำให้วิธีการตรวจวิเคราะห์เพชรที่ผ่านการปรับปรุงคุณภาพ ไม่ใช่เรื่องยากนัก เมื่อเวลาผ่านไปมีการนำเทคโลยีสมัยใหม่มาใช้ ทำให้เพชรที่ผ่านกระบวนการปรับปรุงคุณภาพทำได้อย่างแนบเนียนขึ้น
ศรีสรรค์ เจมส์ ต้องขอขอบคุณแหล่งข้อมูลดีๆ จากสถาบันวิเคราะห์อัญมณีที่มีชื่อเสียงระดับโลก GIA (Gemological institution of America) ได้แบ่งปันข้อมูลดีๆ มีประโยชน์อย่างมาก ให้คนในวงการค้าเพชรอย่างเราๆ ควรต้องติดตาม
เนื่องจากกระบวนการปรับปรุงคุณภาพมีหลายวิธีแต่บทความนี้จะขอนำกล่าวเรื่องกระบวนการปรับปรุงคุณภาพเพชรแบบ “Diamond Fracture filler” คือการนำเพชรที่คุณภาพไม่สวยมีตำหนิ มาอุดร่องรอยการแตกร้าวหรือตำหนิข้างใน อาทิเช่นตำหนิดำ ตำหนิผลึก ตำหนิรอยแตกร้าวต่างๆ ด้วยสารชนิดหนึ่งมีลักษณะคล้ายแผ่นฟิลม์ใส นำมาผสานเข้าไปอุดในร่องรอยแตกร้าว ปิดร่องรอยตำหนิได้เกือบแนบเนียน ปัจจุบันกระบวนการปรับปรุงนี้ได้รับความแพร่หลายมากขึ้นในเพชรขนาด 0.15 กะรัตขึ้นไป โดยทำให้เพชรดูสะอาดขึ้น เพิ่มมูลค่าให้กับเพชรเม็ดนั้น ๆ ให้กับผู้ขาย แต่สำหรับผู้ซื้อก็ควรจะต้องพิจารณาขึ้นอยู่กับความพอใจของแต่ละท่าน
หลายคนมีคำถามว่าปรับปรุงคุณภาพแบบนี้แล้วเพชรเม็ดนั้นจะสวยงามคงทนหรือไม่ คำตอบคือคงทนได้ในระดับหนึ่งแต่ไม่คงอยู่อย่างถาวร ถ้าเพชรที่ปรับปรุงด้วยกระบวนการนี้นั้นผ่านความร้อนสูงๆ และกรดซัลฟิวริกในอุณหภูมิน้ำเดือด โดยอาจจะเกิดขึ้นในกระบวนการผลิตหรือการซ่อมแซมโดยช่างที่ไม่ระมัดวังอันเกิดจากการไม่รู้ว่าเพชรเม็ดนั้นผ่านกระบวนการปรับปรุงคุณภาพมาก่อน ร่องรอยของเพชรที่อุดมานี้อาจจะปรากฎขึ้นตามภาพด้านล่าง
จะทราบได้อย่างไรว่า เพชรเม็ดนั้นๆ ได้ผ่านกระบวนการ “Facture filling” มาหรือไม่
การจะตรวจสอบการปรับปรุงคุณภาพเพชร “Fracture Filling” นั้นจะต้องใช้กล้องกำลังขยายสูงและผู้ตรวจสอบต้องมีความเชี่ยวชาญเท่านั้น แต่ด้วยกระบวนการปรับปรุงคุณภาพเพชรนี้ไม่คงที่ อาจเกิดการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพของเพชรในภายหลังได้ ทางสถาบันตรวจสอบวิเคราะห์อัญมณีที่มีชื่อเสียงอย่าง GIA และ HRD จึงไม่ออกใบรับรองให้กับเพชรที่ผ่านการปรับปรุงคุณภาพด้วยกระบวนการ “Facture filling” นี้
ดังนั้นคุณเพียงแค่เลือกซื้อเพชรพร้อมใบรับรองจากห้องแล็ปที่มีชื่อเสียงเหล่านี้ เพียงแค่นี้คุณก็ไม่ต้องกังวลว่าจะเจอเพชรที่ผ่านการปรับปรุงคุณภาพเหล่านี้ เพราะสถาบันเหล่านี้จะมีเครื่องมือและอุปกรณ์ชั้นสูงในการตรวจสอบคุณภาพเพชรก่อนออกใบรับรองให้กับเรา
เราจะเสียเงินแล้วทั้งที เลือกเพชรที่มีคุณภาพตรงตามงบประมาณที่เราพอใจ ซึ่งผ่านการรับรองจากสถาบันตรวจสอบอัญมณีที่มีชื่อเสียงดีกว่าต้องมานึกเสียใจภายหลัง